26 Ekim 2012 Cuma

Ortak istek zeytine destek

Zeytin ve zeytinyağı bu toprakların ürünü. Zeytin ve zeytinyağında üretimin sürdürülebilmesi her aşamada üretime katkısı olanların (katma değer yaratanların) para kazanmasına bağlı. Zeytin üreten çiftçi, zeytinyağı üreticisi, ihracatçı para kazanacak ki zeytin ve zeytinyağı üretimi sürebilsin. Bunları zeytinyağı pazarında önemli payı olan Ana Gıda Genel Müdürü Ümit Ersoy söylüyor.
Tarım ekonomisini çok iyi izleyen Ali Ekber Yıldırım’dan öğrendiğime göre, bu üretim dönemi ülke genelinde 1 milyon 438 bin ton zeytin üretilecek. Bu zeytinin 455 bin 30 tonu sofralık, 983 bin 450 ton ise zeytinyağı üretiminde değerlendirilecek. Buna göre zeytinyağı üretiminin bu yıl 201 bin ton olması bekleniyor. Geçen yıla göre zeytinyağı üretimi yüzde 5 oranında artacak.
Zeytin ağacı dikimi devam ediyor. Geçen yıldan bu yana 2 milyon adedin üzerinde yeni zeytin ağacı dikildi. Zeytin ağacı varlığımız 163 milyon adede ulaştı. Türkiye’nin zeytin ve zeytinyağı üretimi her yıl aratacak.

Zeytinyağı depoda duruyor
Nebati yağ için 3 milyar dolarlık ithalat yapıyoruz.
Türkiye’nin bitkisel yağ açığı var. Ayçiçeği, kolza gibi yağlı tohum üretimimiz yetersiz olduğu için her yıl 3 milyar dolarlık yağlı tohum veya ham yağ ithal ediyoruz. Ayçiçeği, kolza yağı yiyoruz. Ama depolarımız mis gibi zeytinyağı dolu. Üretici yağını satamıyor. Çünkü Türk halkı zeytinyağına alışamadı. Kişi başı 1 kg olan yağ tüketimi yeni yeni 2 kg’ye çıktı. Geçen yıl 191 bin ton olan zeytinyağı üretiminin sadece 150 bin tonu iç piyasada tüketildi
İhracat derseniz. Beceremiyoruz. Devlet desteğiyle ihracat yapan AB ülkeleri ihracatçılarının rekabetine dayanamıyoruz. Geçen yıl 20 bin ton civarında bir ihracat yapıldı. Ancak ihracatta da önemli bir değişim yaşanıyor. Geçmişte dökme olarak zeytinyağı ihraç eden Türkiye, devletin verdiği desteklerinde etkisiyle daha fazla ambalajlı ihraç etmeye başladı. Katma değeri yüksek ürünler ihraç ediliyor.
Bu yıl 201 bin ton olan üretime, geçen yıldan kalan 40 bin tonluk stok eklendiğinde sezona 241 bin tonluk arzla başlanacak. Dolayısıyla hem iç tüketime hem de ihracata yetecek kadar
zeytinyağı var.

Üretici para kazanamıyor
Üretici, maliyetler açısından sıkıntıda. Bugün 1 kilo zeytinyağının fiyatı asit oranına göre 3.5 ile 5.5 lira arasında. Zeytin danesinin kilosu 1 lira 18 kuruştan alınıyor. Zeytinyağının 1 kilosunun maliyeti 6 lira 70 kuruşa geliyor. Artan maliyetler yüzünden üreticinin cebinden her yıl çıkan bir para var. Avrupa’da da benzer bir durum yaşanıyor. Fakat, Avrupa’da üreticinin cebinden çıkan para üreticiye prim olarak veriliyor. Avrupa Birliği’nde üreticiye dekar başına 1.3 euro destek veriliyor. Türkiye’de zeytine destek yok, zeytinyağına kilo başına 50 kuruş destek var. Sektörün talebi bu 50 kuruşluk desteğin zeytine verilmesi, zeytinyağına en azından kilo başına 1-1.5 lira destek verilmesi.
Ayvalık’ta, Ayvalık Ticaret Odası ve Ayvalık Belediyesi’nin ortaklaşa düzenlediği “Zeytin Hasat Günleri”nde zeytincilerin ve zeytinyağı üretenlerin sorunları tartışılıyor. Oda Başkanı Rahmi Gençer, Ayvalık Zeytin Üreticileri Başkanı Salih Madra, üretici Zeynep Kürşat Alumur’un çabalarıyla gerçekleştirilen etkinliklerde bu yıl Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Ümit Bayram Kutlu konuştu. Anlattığına göre, 201 bin ton zeytinyağı üretiminin sadece 60 bin tonluk bölümü 50 krş’lik destekten yararlanıyor. Devlet bütçesinden çıkan para yılda 30 milyon TL. Destekten yararlanabilmek için üreticinin kayıt altına girmesi gerekiyor. Desteğin artırılmasıyla daha çok üreticinin kayıt altına girmesi bekleniyor. Açık anlatımıyla, desteğe gidecek para kayıt altına giren üreticinin diğer vergileriyle dengelenecek.

Kaynak: Güngör Uras, Milliyet, 24.10.2012

Hiç yorum yok: